Nieregularny okres a ciąża. Czy jeśli okres jest nieregularny, trudniej jest zajść w ciążę?
Nieregularny okres na pewno może być utrudnieniem do zajścia w ciążę, jeśli wiąże się on z zaburzeniami owulacji. Może sugerować problemy z owulacją, a wtedy kobieta jest niepłodna1. Poza tym może też świadczyć o występowaniu poważniejszych chorób, np. jajników lub tarczycy.
Nieregularne miesiączki mogą występować z różnych powodów. Poza tym nie chodzi tylko o długość krwawienia, ale także o jego obfitość. Najczęściej nieregularne miesiączki pojawiają się na początku okresu dojrzewania, a także wtedy, gdy nadchodzi menopauza. Wynika to z zaburzeń hormonalnych2 w obu tych okresach. W przypadku nieregularnych okresów powinnaś skonsultować się z lekarzem.
1 Czytaj także: R. Dębski (red.), 2022, Niepłodność, Wyd. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
2 Więcej: B. Męczekalski, 2022, Endokrynologia ciąży, Wyd. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Częste przyczyny nieregularnego okresu
Co może wpływać na to, że Twój cykl miesiączkowy się rozregulował i stał chwiejny? Nieregularności w cyklu mogą być wywołane różnymi czynnikami3. Oto najczęstsze z nich:
• zaburzenia owulacji,
• nieregularny styl życia, zmiana diety (np. na dietę restrykcyjną odchudzającą),
• silny stres,
• bezsenność, zaburzenia snu,
• różne choroby układu rozrodczego (m.in. zespół policystycznych jajników, endometrioza),
• upławy z pochwy lub inne infekcje intymne mogą blokować menstruację,
• zaburzenia związane z funkcjonowaniem przysadki mózgowej (np. gruczolak przysadki),
• zbyt wczesne wygasanie czynności jajników,
• zaburzenia w działaniu nadnerczy,
• intensywny wysiłek fizyczny,
• anemia,
• podróżowanie i zmiany klimatu,
• gwałtowne schudnięcie albo nagłe przybranie na wadze,
• zaburzenia odżywiania – jak bulimia czy anoreksja4,
• zaburzenia tarczycowe (niedoczynność, nadczynność),
• zaburzenia pracy układu odpornościowego,
• silne infekcje, np. grypa,
• zaburzenia na tle psychicznym (m.in. depresja),
• zażywanie niektórych leków (np. hormonalnych, antydepresantów itd.),
• zespół policystycznych jajników,
• zespół jelita drażliwego,
• zespół Turnera,
• choroby wątroby,
• cukrzyca,
• karmienie piersią po porodzie,
• ciąża.
Jeśli występowanie miesiączki jest u Ciebie chwiejne, nie powinno się wykluczać tej ostatniej możliwości. Brak miesiączki przez dłuższy okres może oznaczać, że kobieta zaszła w ciążę. W tym czasie, dopóki nie będzie pewności, unikać alkoholu, papierosów czy kofeiny, by nie zaszkodzić dziecku.
3 Zobacz także: Czytaj: M. Sendrakowska, R. Jach, A. Jakimiuk, 2021, Endokrynologia ginekologiczna. Zaburzenia cyklu. Niepłodność, Wyd. Echo Kompendium.
4 Patrz: A. Brytek-Matera, 2021, Zaburzenia odżywiania, Wyd. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Co to znaczy, że okres jest nieregularny?
Większość kobiet ma w ciągu roku około 11-13 miesięcznych krwawień. Jednak niektóre panie mają ich mniej lub więcej niż ta średnia. Jest to kwestia dość indywidualna, każdy organizm wyznacza też inne normy. Menstruacja, którą nazywa się regularną5, to taka, która pojawia się jak w zegarku – co stałą liczbę dni. Nieregularna miesiączka to zaburzenie, podczas którego krwawienie spóźnia się lub występuje zbyt wcześnie.
Pierwszy dzień miesiączki to pierwszy dzień cyklu. Kończy go ostatni z kolei dzień przed następnym pierwszym dniem miesiączki. Jeśli następny okres dostajesz po kilku dniach lub miesiącach, może to być sygnał, że w Twoim organizmie dzieje się coś niepożądanego i wymagającego konsultacji ze specjalistą.
Zobacz: J. Skrzypczak, 2017, Zaburzenia miesiączkowania, Wyd. Medical Tribune.
Spóźnienie lub przyspieszenie okresu
Przyjmuje się, że normą jest 28-dniowy cykl miesiączkowy, a prawidłowy cykl menstruacyjny trwa zwykle od 21 do 35 dni. O jego nieregularności mówimy, gdy okres jest raz krótszy niż 21, a innym razem dłuższy niż 35 dni.
Jeśli długość cyklu jest co miesiąc inna, warto zgłosić się do ginekologa i wykonać badania. Wiele kobiet ma jednak przedłużone lub lekko skrócone cykle. W granicach normy są spóźnienie lub przyspieszenie okresu około 3-4 dni. Jeśli nie masz okresu powyżej 8 dni i na pewno nie jesteś w ciąży – obserwuj swój organizm i udaj się do specjalisty.
Kiedy przy nieregularnych cyklach występuje owulacja?
W przypadku nieregularnych miesiączek trudniej jest określić konkrety dzień cyklu, a także wyznaczyć dni płodne i niepłodne kobiety. Wylicza się je na podstawie rocznej obserwacji. Zwykle owulacja występuje mniej więcej w połowie cyklu, około 14 dni przed spodziewaną następną miesiączką. Dni płodne to w trakcie cyklu miesiączkowego ten czas, w którym kobieta ma największą szansę na zajście w ciążę.
Nie można jednak uznać, że miesiączkujące nieregularnie kobiety są niepłodne. Kluczowe jest ustalenie przyczyny nieregularnych miesiączek, gdyż część chorób, które powodują m.in. zaburzenia miesiączkowania mogą doprowadzić nawet do niepłodności6.
Jedną z metod przy nieregularnych cyklach w systemie kalendarzykowym jest odjęcie 20 dni od najkrótszego cyklu, a 11 od najdłuższego. Uzyskane wartości pomogą ustalić dni płodne. Jeśli cykl najkrótszy wynosi 26 dni, a najdłuższy 31, to okres płodny wypadnie między 6 a 20 dniem cyklu.
6 Zobacz też: P.B. Marshburn, B.S. Hurs, 2013, Zaburzenia miesiączkowania, Edra Urban & Partner.
Nieregularne miesiączki a zaburzenia owulacji
Owulacja to etap cyklu menstruacyjnego i jego kulminacyjny moment – oznacza szczyt płodności. Uprawianie seksu w czasie jajeczkowania daje największe szanse na zajście w ciążę7.
Nieregularne miesiączki mogą także wskazywać na zaburzenia owulacji, co jest częstą przyczyną niepłodności – w czasie cykli bezowulacyjnych (takich, w których nie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa) kobieta jest niepłodna. Trzeba jednak wiedzieć, że tak, przy nieregularnych cyklach można bez problemu zajść w ciążę. Warto udać się do ginekologa oraz endokrynologa, by wykonać pełen panel badań poziomu hormonów płciowych we krwi oraz hormonów tarczycy.
Owulację można zbadać za pomocą testów płodności domowego użytku, które są podobne do testów ciążowych. Część pań nadal stosuje naturalne metody – obserwuje różne objawy owulacji, m.in. temperaturę ciała, czynnik szyjkowy czy śluz szyjkowy. Jeśli podczas pełnego cyklu nie ma takich symptomów, może to wskazywać na to, że cykl był bezowulacyjny.
Często zajście w ciążę przy nieregularnym okresie to nie lada wyzwanie, które wymaga wsparcie ze strony specjalisty. Pomocne będzie leczenie, które wyrówna cykle miesiączkowe i umożliwi prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego.
7 Porównaj: https://www.babyboom.pl/ciaza/przygotowania-do-ciazy/nieregularny-cykl-menstruacyjny-jak-zajsc-w-ciaze.
Po pierwsze – diagnoza. Wizyta kontrolna u specjalisty
Jeśli masz nieregularne miesiączki oraz trudności z wyliczeniem dni płodnych, może to być poważna przeszkoda, jeśli starasz się o dziecko8 lub korzystasz z naturalnych metod antykoncepcji. Bez względu jednak na to, czy planujesz być mamą, nieregularny okres po prostu trzeba leczyć.
Warto obserwować swój cykl miesiączkowy, a w razie wątpliwości zgłosić się do lekarza po fachową pomoc i zdiagnozowanie przyczyn wpływających na rozregulowanie działania Twojego układu rozrodczego3. Lekarz po pełnym zdiagnozowaniu opracuje najlepszy sposób leczenia.
Jeden cykl bez owulacji nie jest niepokojący – od czasu do czasu zdarza się u wielu kobiet. Jeśli jednak powtarza się często lub nawet co miesiąc, trzeba udać się na konsultację do lekarza ginekologa. Wykona on badania, by ustalić przyczynę zaburzeń Twojego miesiączkowania oraz owulacji. Od szybkiej reakcji zależy Twoje zdrowie, ale także możliwość zajścia w ciążę.
8 Czytaj: M. Sendrakowska, R. Jach, A. Jakimiuk, 2021, Endokrynologia ginekologiczna. Zaburzenia cyklu. Niepłodność, Wyd. Echo Kompendium.
9 Zobacz: https://dimedic.eu/pl/wiedza/nieregularny-okres-kalkulator-po-porodzie-a-ciaza.
