Co oznacza plamienie i krwawienie w ciąży?
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety. Jest to też okres pełny stresu o zdrowie malucha. Krwawienie lub plamienie w ciąży może zdarzyć się w każdym momencie i zawsze budzi niepokój przyszłych rodziców. Plamienie zwykle jest niewielkie i dużo subtelniejsze, z kolei krwawienie jest bardziej obfite, mogą być widoczne też skrzepy i fragmenty tkankowe. Oba objawy wymagają skonsultowania się z lekarzem prowadzącym ciążę, który ustali ich przyczynę.
Większość kobiet obawia się od razu utraty dziecka. Jeżeli plamienie jest skąpe i w tym samym czasie nie występują inne objawy, zwykle nie oznacza ono niczego groźnego. Konsultacja jest jednak niezbędna, by lekarze mogli w razie potrzeby szybko pomóc.
Pojawienie się krwi na początku ciąży może być symptomem tzw. poronienia samoistnego. Dotyczy ono około 15 proc. kobiet i zwykle zdarza się bez konkretnej przyczyny. Są sytuacje, w których powinno ono wzbudzić niepokój. Jeżeli na początku ciąży wystąpi plamienie, a dodatkowo nudności, skurcze i zawroty głowy, trzeba działać szybko – może to wskazywać na ciążę pozamaciczną.
Przyczyny plamienia w ciąży
Przyczyny1 wystąpienia krwawienia mogą być różne. Poniżej wymieniamy najczęstsze z nich:
• nadżerki szyjki macicy;
• infekcje dróg rodnych;
• polipy;
• odklejenie łożyska;
• pęknięcie macicy;
• ciąża ektopowa;
• zmiany na szyjce macicy;
• poronienie.
Należy także rozróżnić plamienia, które mają związek z ciążą od tych, które pojawiają się niezależnie – jako efekt m.in. choroby szyjki macicy czy urazu. Plamienie mogą wywołać stany zapalne wskutek różnych infekcji pochwy lub dróg moczowych – jak między innymi grzybica, a także chorób przenoszonych drogą płciową.
Plamienie może pojawiać się także po stosunku seksualnym albo w jego trakcie. Wtedy może ono oznaczać, że narządy płciowe kobiety są bardzo delikatne i podczas seksu dochodzi do ich podrażnienia. Czasami trzeba zrezygnować z dalszego współżycia oraz z podnoszenia ciężkich przedmiotów i ciężarów oraz z intensywnych ćwiczeń do czasu narodzin dziecka.
Aby postawić prawidłową diagnozę lekarz przeprowadzi badanie ginekologiczne, wykona cytologię oraz pobierze wymaz mikrobiologiczny i zaleci odpowiednie środki zaradcze oraz ew. leczenie.
1 Czytaj także: Opracowanie zbiorowe, 2010, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Wydawnictwo Buchmann.
Jak wygląda plamienie w ciąży?
Krwawienia mogą wystąpić w zasadzie na każdym etapie ciąży i mogą być wynikiem różnych zmian zachodzących w ciele kobiety2. Poza tym wyróżniamy krwawienia pierwszego trymestru oraz drugiej połowy ciąży. Często nie oznaczają nic groźnego. Jeśli są skąpe i nie występują inne symptomy, przyczyną zwykle jest stres lub przemęczenie.
Na szczęście nawet bardzo silne krwawienia nie muszą oznaczać poronienia, ale z pewnością wymagają szybkiej wizyty w szpitalu oraz konsultacji. Wygląd, kolor, przebieg i intensywność plamień może być bardzo różna. Mogą mieć odcień czerwony albo brązowy.
2 Sprawdź: G. Condous, 2007, Postępowanie w powikłaniach wczesnej ciąży. Podręcznik, red. T. Bourne, wyd. MediPage, Warszawa.
Krwawienie jako efekt implantacji zarodka
Plamienie w pierwszym trymestrze pojawia się u około 20-30% kobiet. Dzieje się to między 6. a 12. dniem po zapłodnieniu. Dość częstą przyczyną krwawień we wczesnej ciąży jest implantacja zarodka3, gdyż dochodzi wtedy do wzrostu i rozciągania macicy.
Plamienie implantacyjne to zjawisko fizjologiczne, ale nie u każdej kobiety spodziewającej się dziecka występuje. Jest objawem zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy. Komórka częściowo uszkadza naczynia krwionośne znajdujące się w jej ścianie, czego efektem jest krwawienie. Krew może być zmieszana ze śluzem.
Plamienie to może przebiegać inaczej u każdej kobiety. Zwykle trwa krótko, ma jasnoczerwony lub brązowy kolor i nie jest bardzo obfite. Może trwać chwilę, kilka godzin albo nawet kilka dni. Można je też pomylić z krwawieniem menstruacyjnym, bo pojawia się w terminie spodziewanej miesiączki – wiele pań nie zdaje sobie przez nie sprawy, że jest w ciąży.
Krwawienie we wczesnej ciąży, w pierwszym trymestrze, wymaga wizyty u ginekologa. Zwykle nie oznacza ono poważnych problemów i nie zagraża przebiegowi ciąży. Jest powodem do niepokoju, ale nie musi oznaczać poronienia i utraty ciąży. Przyczyny wystąpienia krwi ustali po dokładnym zbadaniu pacjentki ginekolog.
3 Czytaj także: Opracowanie zbiorowe, 2010, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Wydawnictwo Buchmann.
Plamienie w ciąży a poronienie
Krwawienie, szczególnie wyjątkowo obfite, może oznaczać poronienie, czyli obumarcie zarodka. Z pochwy wydobywa się wtedy krew i strzępki tkanki, a poziom progesteronu u kobiety jest bardzo niski. Zwykle towarzyszą mu skurcze w dole brzucha podobne do bólu menstruacyjnego. W wielu przypadkach przyczyny poronienia są nieznane – przyczyną mogą być m.in. wady genetyczne, zakażenia, zespół policystycznych jajników czy nieprawidłowy styl życia. Często krwawienie utrzymuje się jeszcze do 2 tygodni po poronieniu. Każda utrata ciąży przed ukończonym 22. tygodniem określana jest jako poronienie.
Objawy po poronieniu różnią się – to kwestia indywidualna. Najczęściej jednak obejmują krwawienie, skurcze, silne bóle w dole brzucha i ogólne wyczerpanie organizmu. Plamienie po poronieniu występuje w różnym natężeniu – może trwać kilka lub kilkanaście dni.
Wyższe ryzyko poronienia
W ciąży zaawansowanej plamienia mogą być wynikiem poronienia4. Nie zawsze oznaczają, że do niego doszło – czasami występują jako sygnał ostrzegawczy. W takiej sytuacji niezbędna jest jak najszybsza pomoc lekarza – może być konieczna także hospitalizacja.
Często wystarczy odpoczynek i zalecone przez ginekologa leki hormonalne, które pomogą podtrzymać ciążę. Jeśli ryzyko poronienia jest wysokie, wtedy należy w szczególny sposób zadbać o siebie i być pod stałą opieką ginekologa. Zwykle konieczna będzie rezygnacja z pracy i wypełniania obowiązków domowych na rzecz leżenia. Dzięki odpowiedniej w szpitalu nawet ciążę zagrożoną można uratować i bezpiecznie donosić.
4 J. Skrzypczak, 2011, Poronienia nawracające, Warszawa.
Krwawienie a ciąża pozamaciczna
Krwawienie z pochwy może być wywołane ciążą pozamaciczną. Zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się w nieprawidłowym miejscu. Nieprawidłowo zagnieżdżony zarodek nie ma szans na rozwój, poza tym może uszkodzić naczynia krwionośne lub nagle pęknąć, wywołując krwotok. Objawem może być krwotok wewnętrzny zagrażający życiu kobiety. Taką ciążę trzeba jak najszybciej usunąć.
Ciąża pozamaciczna nie oznacza, że w przyszłości kobieta nie będzie mogła zajść ponownie w zdrową ciążę. Kobieta może skarżyć się też na wzrastające tętno, niskie ciśnienie krwi, bladość skóry i zimne poty.
Każde krwawienie czy upławy z pochwy w czasie ciąży powinny zostać dokładnie zbadane przez specjalistę. Dopóki czasu pełnej diagnozy nie można wykluczyć, że doszło do poronienia lub poważnych powikłań.
